گیاه آلوئه تولید پاجوشهای برگساره ای یا baby plant کاملا چسبیده به گیاه مادری می نماید. این پاجوشها در اطراف گیاه به صورت توده ای تشکیل می گردند. در صورت عدم جداسازی پاجوشها از گیاه مادری، آنها به تکثیر و تولید پاجوشهای جدیدتر ادامه داده مجموعه ی از پاجوشها اطراف گیاه مادری را فراخواهد گرفت. اما معمولا پاجوشها از اطراف گیاه مادری جدا شده و در گلدان یا در خاک مزرعه کشت می گردند. تعداد پاجوشها به قدرت گیاه و شرایط پرورش آن دارد.
گیاه آلوئه همچنین در فصل بهار و در برخی مواقع به طور پیش بینی نشده تولید سنبله های گل مولد بذر بلند می‌نماید. گلهای آلوئه توسط حشرات و پرندگان گرده افشانی می‌شوند و با آغاز توسعه غلاف بذور، گلها پژمرده می‌شوند. غلافهای بذور پس از بالغ شدن، خشک شده و شکافته می‌شوند که با این عمل باعث آزادسازی بذور در خاک و هوا می‌گردند. بذور آلوئه بالدار هستند و قادرند تا مسافتی از گیاه مادری فاصله گرفته و رشد نمایند. بذور را میتوان از گیاهان دلخواه با قرار دادن محفظه‌هایی کاغذی در اطراف غلافهای بذور جمع‌آوری کرد.
بذور گردآوری شده باید بلافاصله در خاک مناسب سبک که زهکشی خوبی داشته باشد کشت شوند. توصیه میشود بذرها در گلدان یا محفظه هایی که در محیط با دمای 18 درجه سانتی گراد یا بالاتر هستند کشت گردند. بذور آلوئه باید حداکثر تا عمق 1 سانتی متری خاک کشت شوند. چرا که در کشت عمیق تر جوانه زنی بذور کاهش می یابد. حفظ رطوبت خاک بسیار با اهمیت است. این بذور معمولا بعد از 1 الی 6 ماه پس از کشت شروع به جوانه زنی می نمایند.
وقتی ارتفاع نهالهای جدید به حدود 3 سانتیمتر رسید قابل انتقال به گلدانهای مجزا هستند. این نهالها باید در خاک سبک وبا زهکشی خوب کشت گردند. در زمان جابه جایی نهالها بایستی نهایت دقت جهت خودداری از صدمه رسیدن به ریشه ها اعمال گردد.
مواد گیاهی جهت تکثیر:
جهت تولید تجاری آلوئه، کشت آن فقط از طریق پاجوش قابل توصیه است. پاجوشهای با طول عمر حدود 4-3 ماه و دارای 5-4 برگ و به ارتفاع حدود 25-20 سانتیمتر جهت کشت بسیار مناسب هستند. پاجوشها را باید با احتیاط با حفر خاک اطراف آنها و جداسازی از گیاه مادری و بدون این که به گیاه مادری آسیبی برسد تهیه نمود. البته آلوئه را میتوان با جداسازی ریزوم و تقسیم آن به قطعات 6-5 سانتی متری (هر قطعه حداقل باید 3-2 جوانه داشته باشد) و ریشه دار کردن آنها در بستر ماسه ای یا خاک گلدانی تکثیر نمود. گیاهچه ها پس از ظهور اولین جوانه ها قابل انتقال هستند.
شرایط آب و هوایی: گیاه آلوئه بومی مناطق دارای آب و هوای مدیترانه ای قاره افریقا است و قادر است شرایط مختلف محیطی گرمسیری و نیمه‌گرمسیری را در مناطق گرم و خشک تحمل نماید. البته در مناطق نیمه گرمسیری گرم و خشک پرورش آن در محیط های نیم سایه ترجیح داده میشود. با توجه به نیاز آبی بسیار کم آن جهت کشت در مناطق کم‌آب و گرم و خشک بسیار مناسب است. گیاه آلوئه به سرما و یخبندان حساس می باشد و در مناطقی که دما در برخی ماههای زمستان سرد می گردد، پوششدهی گیاهان در روزهایی که دما به زیر 5 درجه سانتی گراد کاهش مییابد الزامی است. البته ذکر شده است که اُفت موقت دما در اوایل صبح برخی روزهای سرد زمستان، گیاهان آلوئه را نمیکشد اما تاثیر نامطلوبی روی برگها دارد.
خاک: آلوئه برای برنامه های "مدیریت اراضی خشک" گیاه بسیار مناسبی است. در خاکهای ضعیف و نیمه‌ضعیف با حاصلخیزی کم رشد مناسبی دارد. گیاه آلوئه pH بالا، و مقادیر بالای سدیم و پتاسیم خاک را تحمل می‌نماید. البته مشاهده شده که رشد آن در خاکهای نیمه‌حاصلخیز بسیار بهتر بوده است. بر این اساس خاکهای لومی تا لومی-شنی با زهکشی مطلوب و حاصلخیزی متوسط و با pH حدود 5/8، جهت کشت تجاری آن توصیه شده‌اند.
انتشارات در ارتباط با آلوئه
معرفی کتابهای مرتبط با موضوع:
1) http://www.smgrowers.com/info/Aloes_SouthAfrica.asp
2) http://www.smgrowers.com/info/Monocotyledonsbooks.asp
3) http://www.allbookstores.com/Field-Guide-Aloes-Malawi-Stewart/9781919766270
|
در حال حاضر آلوئه‌ورا به سه روش تکثیر میشود که به شرح ذیل می‌باشد:
1- تکثیر به روش پا جوش (تقسیم بوته):
حدوداً هر شش ماه 10 پاجوش بر روی ریشه‌ها و لابه‌لای برگ‌های خشکیده بوته‌ها بوجود می‌آید که در این روش تغییر ژنتیکی و خواص آن خیلی کم است و گیاهان همسانی تولید می‌شوند.
2- تکثیر به روش بذر:
در این روش سرعت تولید گیاه پایین است و گیاهان همسانی تولید نمی‌شود به دلیل پدیده نر عقیمی و دگرکشتی افزایش تفرق ژنتیکی قابل توجهی در نتایج ظاهر خواهد شد.
3- تکثیر به روش کشت بافت:
در این روش کشت بافت با به دست آوردن سلول‌های بنیادی گیاه و تمایز آنها امکان تولید یک گیاه کامل به وجود می‌آید به این صورت که در روش کشت بافت گیاه آلوئه‌ورا یک بخش کوچکی از سلول‌های انتهایی در حال تکثیر گیاه کشت داده میشود و گیاه کامل بدست می‌آید از بارزترین مزیت‌های روش کشت بافت به شرح ذیل می‌باشد:
سرعت بخشیدن به تکثیر (در حدود 50 الی 200 برابر) کنترل ژنتیکی گیاه. تولید گیاهان همسان و دارای ثبات ژنتیکی و تغییر نکردن خواص آن کنترل آلودگی‌ها و بیماری‌ها بازدهی اقتصادی بالا.
کاشت گیاه آلوئه‌ورا:
گیاه آلوئه‌ورا گیاه کم توقع است و محدودیت‌های آبی و خاکی و شرایط سخت اقلیمی را به خوبی تحمل می‌کند. شوری، آهکی و سنگ‌لاخی بودن زمین را به راحتی تحملمی‌کند ولی برای بازدهی مطلوب لازم است اصول زیر را رعایت کرد:
خاک با هوموس کم و زهکشی مناسب، PH اسیدی، چون ریشه این گیاه ضخیم است و قدرت نفوذ آب کمی دارد بنابراین باید مخلوط 30 درصد ماسه بادی 40 درصد خاک زراعی همراه با 30 درصد کود عالی (که از این 30 درصد 25 درصد کود حیوانی کاملاً پوسیده و 5 درصد کود مرغی تخم‌گذار است).
توجه: از کود مرغی گوشتی به دلیل داشتن آهک استفاده نشود. بودن آهک در آب یا خاک باعث پایین آمئن قدرت جذب ریشه میشود پس لازم است در صورتی که آب یا زمین آهکی باشد از کودهای پتاسه به مقدار لازم استفاده شود و عمق شخم 25 الی 35 سانت باشد. قبل از انجام شخم لازم است زمین به خوبی آبیاری شود و زمانی که خاک رطوبت لازم را دارد بهترین زمان برای کشت است. وجود پشته برای آبیاری قرق آبی نیاز است چون بعد از آبیاری‌ها زمین سفت میشود و تنفس ریشه و رشد با جوش‌ها به سختی انجام می‌گیرد این گیاه مختص مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری است در روش کاشت (هوای آزاد) در اواخر تابستان و اوایل پاییز کشت شود ولی در گلخانه‌ای در تمام فصول سال میشود کشت را انجام داد و برای کشت 1 هکتار آلوئه‌ورا حدوداً به 30 هزار پاجوش نیاز می‌باشد. بهترین دما برای گیاه آلوئه‌ورا 10 الی 35 درجه سانتی‌گراد است ولی این گیاه دمای 0 الی 65 درجه را نیز می‌تواند تحمل کند. گرمای زیاد و سرما باعث جلوگیری از رشد میشود و برگها قهوه‌ای و سوخته و دِفُرمه میشود. این گیاه نور زیادی نیاز دارد و فشار جوی اگر صفر باشد محل کشت هم‌سطح دریا باشد و رطوبت هوا هر چه بیشتر باشد برای این گیاه مناسب است.
داشت گیاه آلوئه‌ورا:
آبیاری:
همانطور که در پیش اشاره شد این گیاه کاملاً کم توقع است ولی جهت بالا بردن راندکان تولید به آبیاری نیاز است. هرچند که درصد بالائی از آب مورد نیاز خود را از طریق برگها جذب می‌کند باید توجه داشت آبیاری گیاه آلوئه‌وراخیلی حساس است لازم است فاصله بین آبیاری‌ها کاملاً با دقت حفظ شود در صورت آبیاری زیاد ریشه این گیاه دچار پوسیدگی میشود و آبیاری بارانی برای آلوئه‌ورا مناسب نیست چون باعث شپشک‌آرادآلود میشود و چنانچه انتهای برگها آب جمع شود راه تخلیه ندارد و در نتیجه باعث از بین رفتن گیاه میشود. زمان آبیاری بسته به شرایط اقلیمی دارد ولی بهترین زمان آبیاری زمانی است که 7 سانت از خاک اطراف گیاه را بکنیم.، چنانچه خشک بود آبیاری نماییم.
تغذیه و مراقبت‌های مستمر از گیاه آلوئه‌ورا:
در بخش کاشت آلوئه‌ورا به ترکیب خاک اشاره شد ولی به خاطر اینکه گیاه شادابی و سلامت خود را حفظ کند و بتواند پاجوشهای زیادی بزند و برگها مملو از ژل معجزه‌گر باشد می‌بایست هر 20 روز یک بار از کودهای ریز مغذی طبق سفارش شرکت‌های سازنده این کودها استفاده شود و بهتر است در بازدیدهای مزرعه بررسی شود. چنانچه برگها خشکیده و زرد و قهوه‌ای رنگ می‌باشد آنها را جدا نموده تا مزرعه شادابی داشته باشیم.
|
